Jak zrobić zakwas na żurek?

Zakwas na żurek to sekretny składnik, który nadaje zwykłemu bulionowi charakterystycznego smaku, zapachu, barwy i przemienia go w ulubioną zupę milionów Polaków. To właśnie on odpowiednio ją zakwasza i zapewnia właściwą gęstość.

Bez niego żur, żurek czy zalewajka nie smakowałyby tak wyjątkowo.

Całe szczęście, że zrobienie go nie stanowi żadnego problemu. Zobacz sam!

Przepis

  • czas przygotowania: 5 min
  • czas fermentacji: 5-7 dni
  • ilość: 1 l, porcja na ok. 3 l zupy

Składniki

lista składników:

  • 100 g (8 łyżek) mąki żytniej
  • 1 l wody przefiltrowanej / przegotowanej (wystudzonej)

przybory:

  • słoik o poj. 1 l – czysty, wyparzony
  • łyżka

uwagi:

  • zakwas uda się z każdej mąki żytniej (razowa typ 2000, chlebowa typ 720, żurkowa), ale im wyższy typ mąki, tym wyjdzie on mocniejszy, kwaśniejszy
  • część mąki można zastąpić otrębami
  • jeśli masz zakwas na chleb, możesz skorzystać z przepisu: jak zrobić zakwas na żurek z zakwasu chlebowego?
  • aby zakwas wyszedł bardziej aromatyczny po 3 dniach możesz dorzucić do niego:
    • 3-4 rozgniecione ząbki czosnku
    • 3 liście laurowe
    • 10 kulek ziela angielskiego

Przygotowanie

  1. 1. do czystego słoika wsyp 100 g (8 łyżek) mąki żytniej, stopniowo wlej 1 l wody i dokładnie wymieszaj
  2. 2. słoik zakręć zakrętką (lekko i niezbyt szczelnie) i odstaw w ciepłe, zacienione miejsce np. na kuchenny blat, szafkę
    • po kilku godzinach zauważysz, że mąka opadła na dno i oddzieliła się wyraźnie od płynu – tak właśnie ma to wyglądać
    • na drugi dzień może się na nim pojawić piana, pęcherzyki powietrza – to oznaki, że fermentacja ruszyła
    • raz dziennie zamieszaj zakwas – pamiętaj by użyć do tego czystej łyżki
  3. 3. po upływie 4-5 dni powąchaj i spróbuj zakwasu (patrz punkt – Jak wygląda i smakuje gotowy zakwas na żurek?) – jeśli nie jest dostatecznie kwaśny odstaw go jeszcze na 1-2 dni
  4. 4. gotowy zakwas przechowuj w lodówce nawet do kilku tygodni (aby łatwiej się z niego korzystało przelej go do butelki)

Porada:

Twój zakwas będzie gotowy szybciej jeśli jako startera użyjesz 2-3 łyżek gotowego zakwasu z poprzedniego nastawu.

Jak wygląda i smakuje gotowy zakwas na żurek?

Trudno jest określić dokładny czas potrzebny na zrobienie zakwasu na żurek. Dużo zależy od mąki i temperatury w Twojej kuchni. Dlatego tak ważne jest obserwowanie i próbowanie zakwasu.

Poniżej zebrałam kilka informacji, które pomogą Ci uchwycić ten właściwy moment:

zakwas na żurek
  • płyn ma beżowo-szary kolor, na dnie znajduje się oddzielona od niego warstwa mąki
  • sam w sobie nie jest zbyt smaczny – czuć mąkę i wyraźnie kwaśny smak
  • zapach zależy od stopnia ukiszenia – może być dość intensywny, przypomina wodę po ogórkach kiszonych lub rzadko dokarmiany zakwas na chleb

Dla niektórych zapach zakwasu może być dość nieprzyjemny, ale dopóki nie widać i nie czuć w nim pleśni, wszystko jest ok.

Do czego można użyć zakwasu na żurek?

Warto mieć w swojej lodówce butelkę zakwasu i skorzystać z niego wtedy, kiedy przyjdzie na to ochota. Może tam stać całkiem długo bez obaw, że się zepsuje.

Zakwas na żurek przydaje się do ugotowania:

  • żurku
  • żuru
  • zalewajki
  • sosu żurkowego

Jeśli masz swoje propozycje, daj znać w komentarzu!

Czy opłaca się robić zakwas na żurek?

Zakwas na żurek bez większego problemu możesz kupić praktycznie w każdym sklepie. Często wytwarzają go małe, lokalne przedsiębiorstwa.

W składzie gotowego zakwasu zwykle znajdziesz podstawowe składniki tj. mąka żytnia, woda, czosnek, majeranek. Niektóre zawierają też mąkę pszenną (ważne przy nietolerancji) i sól.

Zdarzają się jednak zakwasy z dodatkiem konserwantów, więc za każdym razem uważnie czytaj skład!

A jak to wygląda cenowo?

  • domowy zakwas na żurek z mąki żytniej typ 2000 – 0,30 zł / litr
  • domowy zakwas na żurek z mąki żytniej BIO typ 2000 – 0,70 zł / litr
  • sklepowy zakwas na żurek – 10-20 zł / litr
  • sklepowy zakwas na żurek BIO – 14-25 zł / litr

Wychodzi na to, że domowy zakwas jest tańszy o jakieś 97% Czy się to płaca? Chyba nie ma tutaj żadnych wątpliwości!

Podsumowanie

Butelka zakwasu na żurek to coś, co warto mieć w swojej lodówce. Przydaje się szczególnie wtedy, gdy mają wpaść niezapowiadani goście, potrzebujesz czegoś na szybko lub nie masz pomysłu na obiad.

Żurek to zawsze dobra opcja ?

Wesprzyj autora

Postaw mi kawę

Jeśli doceniasz moje wysiłki i uważasz, że to, co robię, jest przydatne, możesz okazać swoje wsparcie, stawiając mi kawę.

Taki gest będzie dla mnie nie tylko miłym podziękowaniem, ale także silnym sygnałem, że warto kontynuować i rozwijać dalej tworzenie podobnych treści.

Dziękuję!

Ania Skulimowska

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Komentarze (10)

  1. M

    Fajny przepis, ale mogłabyś dodać, jak zrobić żeby zakwas był bardziej pikantny? Moja babcia zawsze miała taki ostry żurek, że aż łzy leciały, a ja za nic nie mogę tego efektu osiągnąć. Może jakiś sekretny składnik? Z góry dzięki za podpowiedź!

  2. Ania

    Czy jeśli zakwas na żur po dwóch dniach kiszenia (jest na zakwasie na chleb) jest gazowany to znaczy, że się zepsuł?

    1. Jest ok, zachodzi fermentacja więc gaz się wydziela. Trzeba jeszcze poczekać, powinien przestać za jakiś czas.

  3. Pszenka

    Złoty żurek na zakwasie:

    Wystarczy do gotowego ugotowanego żuru dodać podsmażonej cebuli na miodowy kolor lub troszkę ciemniejszy / tylko nie przypalona/ i żurek nabiera ciemniejszej barwy. Nazywam taki żurek złotym żurkiem. Kolor zależy od stopnia podsmażenia cebuli.

    1. Dzięki, dobry pomysł żeby urozmaicić szarość żurku 😉

  4. Pszenka

    Przyprawy do żurku: dodaję też oprócz czosnku i liści laurowych – majeranek tylko wtedy żurek może być troszkę ciemniejszy. Robiłam tez zakwas na żurek z dodatkiem cebuli pokrojonej w kostkę.

    1. Pewnie, majeranek super pasuje do żurku. Ja go dodaję już podczas gotowania zupy, ale do samego zakwasu też jak najbardziej można dodać. Z cebulą pokrojoną nie próbowałam, ale myślę, że też może fajnie podkręcić smak.

      1. Marcin

        Ja zamiast wody maje maślanke, +4-6 łyżek mąki, dodzbanka 3-4 dni i jest pyszny.

  5. Anonim

    Jestem facetem i dopiero od niedawna gotuję i interesuję się przepisami. Od jakiegoś czasu „chodzi” za mną kwas buraczany. Kupowałem na Allegro, jedne lepsze, drugie gorsze, jedne tańsze, drugie droższe, ale muszę w końcu sam spróbować i myślę, że dzięki Twoim podpowiedziom się to uda. Problem tylko z kupieniem dobrych buraków. Życzę wesołych Świąt i smacznego jajka i niech Twe życie będzie jak bajka.

    1. Dla mnie taki domowy zakwas buraczany nie ma porównania z tym kupionym. Spróbuj koniecznie go nastawić – tutaj zebrałam wszystkie wskazówki: https://domowejroboty.pl/przepisy/zakwas-buraczany/

      Buraki najlepiej kupić na targu / eko-targu. Patrz, żeby nie były pomarszczone, muszą być twarde z gładką skórką.

      Dziękuję za życzenia! Wesołych Świąt!